. Een schilderij vertelt: een kijkje in het oudkatholieke leven

In magazine “Catharijne” (2011.4) vertelt conservator Marc de Beyer dat het schilderij “Processie in de oudkatholieke kerk te Den Haag” van Isaac Israëls (1865-1934) momenteel te zien is in de vaste presentatie van Museum Catharijneconvent te Utrecht. Het is door een van de toegewijde oudkatholieken in Nederland in bruikleen gegeven aan het museum. De bruikleengever verwoordt het als volgt: “Het schilderij, en wat er op te zien is, is belangrijk oudkatholiek erfgoed, waarvan iedereen moet kunnen genieten. Het is nu veel zichtbaarder dan bij mij thuis. Museum Catharijneconvent is een logische plek omdat er zoveel kunst uit onze kerk is te zien.”

Isaac Israëls heeft op dit schilderij de processie tijdens de Eucharistieviering op Maria Lichtmis (2 februari) uitgebeeld. Dit feest wordt veertig dagen na Kerstmis gevierd. Zoals elk joods jongetje wordt Jezus aan God opgedragen (zie Lucas 2: 22-35). Daarnaast herdenkt men het rituele reinigingsoffer van Maria, eveneens veertig dagen na de geboorte van Christus (zie Leviticus 12). De mis begint met de zegening van kaarsen en de lichtprocessie. De processie symboliseert de intrede van Christus in de tempel van Jeruzalem, als het “Licht dat voor alle volkeren straalt”.

Op het schilderij is pastoor Cornelius van Vlooten (1828-1903) afgebeeld. Hij was bijna vijftig jaar pastoor van de barokke schuilkerk van de H.H. Jacobus en Augustinus in Den Haag. De pastoor is ook te zien op een ander processieschilderij dat al langer deel uit maakt van de collectie van Museum Catharijneconvent. Isaac Israëls schilderde dit werk eveneens in 1881.


Verschillende voorwerpen die Isaac Israëls schildert, worden tot op de dag van vandaag door de Haagse parochie gebruikt, zoals het processiekruis en de

kandelaars die door de twee voorste misdienaars worden gedragen. De rode achttiende-eeuwse dalmatiek wordt niet meer gebruikt,

maar zal in 2012 samen met de kandelaars te bewonderen zijn in het museum.

Over de bovengenoemde kunstwerken heeft Lia Schade van Westrum ook in haar boek “Oud-katholieke Kerken, Drie eeuwen verborgen erfgoed van een eigenzinnige geloofsgemeenschap” (uitg. Walburg Pers, 2010, ISBN 978.90.5730.667.9) geschreven.

Marina van der Waag (06/12/2011)