In Amsterdam houdt de Raad van Kerken zich ook bezig met de uitdagingen die de toestroom van vluchtelingen oplevert. In een recente nieuwsbrief schrijft de “Taakgroep Vluchtelingen” van deze raad het volgende:
1. De Bed- Bad en Brood-regeling
De Protestantse Kerk in Nederland wist een jaar geleden een uitspraak te krijgen van het Europees Comité voor de Sociale Rechten van de Mens, dat iedere dak- en thuisloze in Europa recht heeft op menswaardige opvang, zonder voorwaarden vooraf. Nederland schendt de menselijke waardigheid, door inwoners uit te sluiten van deze opvang.
De Nederlandse Centrale Raad van Beroep heeft dit als volgt uitgelegd: ieder dakloze heeft recht op bed- bad en broodopvang, zonder voorwaarden vooraf.
Enkele grote steden hebben deze uitspraak royaal uitgelegd en uitgevoerd. Amsterdam volgt een zo karig mogelijke interpretatie, vanuit de gedachte: “het moet illegalen niet aantrekkelijk worden gemaakt hier te blijven”.
De Raad van Kerken Amsterdam heeft deze zeer karige nachtopvang toch (onder protest) aanvaard en de mensen van de “Vluchtkerk” aangeraden zich te melden bij één van de twee bed, bad en broodvoorzieningen, Walborg en Schuitenhuisstraat. Zelf had de Raad van Kerken liever een 24-uuropvang gezien, waarbij (kerkelijke en niet-kerkelijke) vrijwilligers de dagopvang zouden kunnen verzorgen, waaronder begeleiding bij het zoeken naar een toekomst in hun moederland, een ander land of toch in Nederland. Het Wereldhuis geeft een dergelijke ondersteuning.
Het is opvallend hoe tussen de 40% en 50% van hen mét begeleiding toch een verblijfsvergunning krijgen door een herbeoordeling van IND en rechtbank.
De gemeente Amsterdam heeft die alleen open voor lichamelijk of geestelijk écht zieke mensen én voor mensen die actief willen meewerken aan hun terugkeer. Deze laatste voldoet wel aan humanitaire eisen.
2. Twee verslechteringen van deze regeling.
De Raad van State heeft vorige week beslist, dat de regering – ondanks de strekking van de uitspraak van het Europees Sociaal Comité – tóch voorwaarden mag verbinden aan de opvang, zoals de verplichting mee te werken aan terugkeer.
Het – nog onuitgesproken – gevolg van deze uitspraak is, dat de regering enkele grote gesloten uitzetcentra kan opzetten waar daklozen worden opgevangen. Hij kan daarmee gemeenten tegenwerken, die volhouden om daklozen op te vangen zonder voorwaarden vooraf te stellen.
De gemeente Amsterdam heeft de bed- bad en broodregeling voor maar 135 mensen geopend. De laatste tijd blijkt dit te weinig te zijn. De gemeente werkt aan uitbreiding. Enkele weken geleden heeft de gemeente de huisregels van de opvang sterk verslechterd:
– Om 9 uur moet iedereen de deur uit zijn – maar na 8 uur is er geen brood meer te krijgen.
– Men heeft geen aanspraak meer op een eigen bed ( stapelbed) en ‘bedgenoot’ . Het beddengoed moet elke ochtend worden afgehaald.
– Voor die tijd had men een kamer-nummer via de IND-kaart, waar men dan vast kon verblijven… Nu dus niet meer. Met papieren, bagage en al moeten de vluchtelingen ’s morgens de opvang uit.
– Sommige bewakers zijn zo steng, dat ze bij de vluchtelingen nare herinneringen oproepen…
3. Wat staat ons te doen?
De Taakgroep Vluchtelingen heeft de groep “Vluchtkerk”, nu uiteen gegaan vier groepen, aangeraden om zich aan te melden voor de Bed, Bad en Broodregeling. Maar onder deze nieuwe voorwaarden willen de vluchtelingen die in Hoogoord woonden en de Smaragdgroep, die eerst door een aantal kerken is opgevangen en later in de Wittenberg woonden, niet naar een BBB-opvanghuis gaan. De Hoogoord-vrouwen wezen een aanbod van de Lutherse diaconie af voor een huis met Freek Salm als huismeester. De Wittenberg/Smaragdgroep woont nu in de “Vluchtmaat” bij de Bouwmaat in Zuid Oost. De oude groep uit de Vluchtgarage woont nu in het oude stadsdeelkantoor van Slotervaart bij de Corn. Lelylaan.
Maar wanneer de gemeente Amsterdam zich verplicht gaat voelen om mee te werken aan de regerings-voorstellen voor het opzetten van een paar grote uitzet-gevangenissen, kunnen wij als Raad van Kerken en Taakgroep Vluchtelingen dan nog achter ons besluit blijven staan om geen steun meer te geven aan degenen, die níet naar zo’n centrum willen gaan? De reden voor de oprichting van de Taakgroep Vluchtelingen was het opvangen van uitgeprocedeerde vluchtelingen, toen de “Witte Illegalen”. De WOU, de Werkgroep Opvang Uitgeprocedeerden, was de werkgroep die oude en nieuwe afgewezen asielzoekers opving tijdens hun beroepsprocedure en door de taakgroep Vluchtelingen vanaf het begin werd gesteund. Ondertussen heeft de Taakgroep en de Raad van Kerken Amsterdam zijn zorgveld verbreed tot allen, die niet in een AZC worden opgevangen.
Op donderdagmiddag 3 december komt de Raadsommissie Algemene Zaken bij elkaar om het standpunt te bespreken dat het gemeentebestuur van Amsterdam moet innemen over de uitspraak van de Raad van State.
Op vrijdagmiddag 4 december (van 15 – 17.00 uur) wil Pim Fischer in het Wereldhuis de gevolgen belichten van de uitspraak van de Raad van State. Hij had de Raad van State een beroep voorgelegd in de verwachting, dat die het standpunt van de Centrale Raad van Beroep zou bekrachtigen, dat opvang van dak- en thuislozen onvoorwaardelijk zou zijn.
Een paar dagen geleden werd in de bossen bij Hasselt in Noord-Overijssel het lichaam gevonden van Afsana, die een tijd in de BBB-opvang “De Walborg” in Buitenveldert zat. Zij kon het niet meer uithouden in de steeds strengere opvang en liep weg.
Ds Harmen de Vries wil zijn Pelgrimskerk (schuin tegenover de Walborg) beschikbaar stellen voor een eventuele afscheidsdienst voor Afsana. Want na haar dood zijn de bewoners van de Walborg nog meer geschokt in hun gevoelens van onzekerheid en onveiligheid.
De nieuwe, strengere situatie dwingt ons opnieuw na te denken over de weg, die de kerken in Amsterdam horen te gaan. Kunnen we bv de crowdfundings-actie steunen voor de hele groep We Are Here? Men wil 18.000 ophalen.
Voor meer informatie kunt u terecht op de websites van:
Raad van Kerken Amsterdam: www.rvkamsterdam.nl
Landelijke Raad van Kerken: www.raadvankerken.nl
Kerk in Actie: www.kerkinactie.nl